李福生 Tuyaw Syat
自耕農/澤敖利泰雅語
bnkis na Atayan ga pyang smi inlungan sku sinbilan na bbinkisan. ana ungat ku pkba’an biru, yaba yaya, yutas yaki ku pcba kwara gaga. siga ini mhmut myanux, ini kuri, ini pks’ari, siki ’ngayat mtzyuwaw. kwara ku pp’umah naha utux kayan ga kahun naha sku gaga mnama kmayan sku Lyutux Kayan ru bbinkisan, nki blay kwara ku pin’mahan ma. atuni kyan s’uli ’si tberaw alang ru ini gluw sku gaga lga, mutu naha son niya tringan behuy la.
huwa ka tringan behuy? kyala minnbu cikay uwaw, ini ga kyan ku pinnungan nya behuy na kay ru ’si mlux muwah msa’ang sku ini kbaryax ka niya mlahuy. utux uziy ga, trang sku rahu na yaw siga Psyurak, mnbu na magan ina, ini ga wayan h’ilan na sali, ini spung mnbu ru ini thuyay smru inlungan lga, si nya ppwahi kwara yuhum nya msa’ang.
sinyani, kinsasan nya ba’un nya sa wayal hmiri sku gaga lga, mutu musa nanak sku cinsali ru kyalun nya maha “swaliy kung cikay, cyakin ya’ih ku psyaw mani hiya la.”ini kba inlungan na s’uli lga, mutu skinwari nku kneril nya, ini ga binkis nya musa tmatuk tunux sku cinsali, kahun naha balay inlungan maha swaliy sami ga, mutu smwayal ku cinsali, nki ini pksayux babaw nya pktayux.
bnkis na Atayan ga pyang smi inlungan sku sinbilan na bbinkisan. ana ungat ku pkba’an biru, yaba yaya, yutas yaki ku pcba kwara gaga. siga ini mhmut myanux, ini kuri, ini pks’ari, siki ’ngayat mtzyuwaw. kwara ku pp’umah naha utux kayan ga kahun naha sku gaga mnama kmayan sku Lyutux Kayan ru bbinkisan, nki blay kwara ku pin’mahan ma. atuni kyan s’uli ’si tberaw alang ru ini gluw sku gaga lga, mutu naha son niya tringan behuy la.
huwa ka tringan behuy? kyala minnbu cikay uwaw, ini ga kyan ku pinnungan nya behuy na kay ru ’si mlux muwah msa’ang sku ini kbaryax ka niya mlahuy. utux uziy ga, trang sku rahu na yaw siga Psyurak, mnbu na magan ina, ini ga wayan h’ilan na sali, ini spung mnbu ru ini thuyay smru inlungan lga, si nya ppwahi kwara yuhum nya msa’ang.
sinyani, kinsasan nya ba’un nya sa wayan hmiri sku gaga lga, mutu musa nanak sku cinsali ru kyalun nya maha “swaliy kung cikay, cyakin ya’ih ku psyaw mani hiya la.”ini kba inlungan na s’uli lga, mutu skinwari nku knerin nya, ini ga binkis nya musa tmatuk tunux sku cinsali, kahun naha balay inlungan maha swaliy sami ga, mutu smwayan ku cinsali, nki ini pksayux babaw nya pktayux.
泰雅族人的長輩最尊重祖先流傳下來的規範。雖然沒有學校，爸爸、媽媽、阿公、阿嬤會教導孩子所有的生活規範。像是不要懶散過日子、不偷竊、不貪心、勤奮工作。整年的農事都有其獨特的祭儀，他們請求上天還有祖靈，以求得農事豐富的收成。如果有人整天遊蕩在部落，無所事事，甚至惹事生非，族人就會稱之【惡風(靈)附身】的人。
為什麼會被惡風(靈)附身呢?也許有喝些酒，或是聽到謠言就直接到一群無辜的人聚會中，隨意謾罵。還有一種可能是在重要的場合，例如:祖靈祭、辦理喜事、辦理喪事的當下，因為沒有節制、不會控制自己的情緒，而把嚴肅的聚會招惹事端。
像這樣，隔天他清醒後，知道自己違反規範，就會到對方家致歉說:原諒我，吃太過真的會壞事。如果是不太懂事的人，就會由他的妻子來代替或長輩，到對方家賠不是。如果真誠來道歉，對方通常會原諒，這樣才不會在未來的日子，不好意思再見面。泰雅族人的長輩最尊重祖先流傳下來的規範。雖然沒有學校，爸爸、媽媽、阿公、阿嬤會教孩子所有的生活規範。像是不要懶散過日子、不偷竊、不貪心、勤奮工作。整年的農事都有其獨特的祭儀，他們請求上天還有祖靈，以求得農事豐富的收成。如果有人整天遊蕩在部落，無所事事，甚至惹是非，族人就會稱之【惡風(靈)附身】的人。
為什麼會被惡風(靈)附身呢?也許有喝些酒，或是聽到謠言就直接到一群無辜的人聚會中，隨意謾罵。還有一種可能是在重要的場合，例如:祖靈祭、辦理喜事、辦理喪事的當下，因為沒有節制、不會控制自己的情緒，而把嚴肅的聚會招惹事端。
像這樣，隔天他清醒後，知道自己違反規範，就會到對方家致歉說:原諒我，吃太過真的會壞事。如果是不太懂事的人，就會由他的妻子來代替或長輩，到對方家賠不是。如果真誠來道歉，對方通常會原諒，這樣才不會在未來的日子，不好意思再見面。