宗菊妹 Bengah Saraw

桃園市長庚國小/族語教師/泰雅族賽考列克語

raral sraral mga, maki qutux yaba balay na tlaqiy ini nya baqiy qsliq nya mzwi zik llyung.memaw ms’unuw ru mhutaw kwara qu btunux. s’utun nya kwara turu na llyung. yasa msunu kwara babaw nqu rhiyal. mnkux mkura wagiq hlahuy mqzinah qu tayal. mgiyay mtta b’bu na rrgyax qu lhga.

memaw spliq mgiyay ru mungi maras puniq. bsyaq ryax ‘naki nha ’bu rgyax lga, ini balay kblaq. trang mkayal lhga mga, ktan nha qutux syax na puniq, cyux sa qutux wagiq na ’bu rgyax. stu nha para musa magal puniq. mbzinah mwah qu para lga, lmngyaq sa mutang qsya ru kilux iyal puniq, ini pnbaq ru mszyup zik qsya qehuy nya, wal si k’uyut qu puniq s’aring la.

kmal qu bzyok qnhyun mha: “nway knan musa zik llyung kmut tlaqiy. ana ga, mha ni mhuqil saku ga, swali qu uyuk maku ka ini qbaq ’nanu ru mqzinah smlaq qmazih mamuw, ani sgalu ru klhangiy uziy… smwal qu tayal lru, wayal mtklokah balay metaq tlaqiy qu bzyok hnhyun, ini kbsiq lga, wal mshwi kwara qsya ru ana qutux turing ini sthay.

balay nya ga, nyux m’uguy na ungat puniq ka ungat qsya qu tayal, yasa qu posun nha pzit loziy musa mibul qsya. kmal qu pzit mha: “swali sami musa kmtu trakis mamuw… helaw balay smwal qu tayal. ini kzinga lga, maras qsya qu ppzit la.

yasa si tehuk soni ga, ini sazyu pzit  kmtu trakis ru smlaq qmayah bzyok qnhyun qu tayal. baha hmswa hga qu piyang balay wal lokah rmaw tayal. para hiya ga, wal nya yutan qu puniq, nanu tayal hiya lga, magal sazing qara qhuniq, krangi nha qehuy para spkugus nha ru msuling. pincbaq bnkis ta qutux ke mha: “ ’laqi ta na cinbwanan kwara, iyat ta nbah mtbuci maki babaw rhiyal.qeri ta msgsuw ru mrraw na qnxan. qutux qutux skawngat na insuna ga,wiwal na wal tgyut msqleh qoyat ta uziy…”

  sraral sraral mga, maki qutux tlaqi ini’ nya’ baqi qsliq mzwi’ zik llyung. memaw ms’unu mhutaw kwara’ qu btunux. s’utun nya kwara’ turu’ na llyung. yasa sunu’ kwara babaw nqu rhzyan. mnkux kura’ wagiq hlahuy mqzinah qu tayal. mgyay tta’ ’bu’ na rrgyax qu lhga’.

  memaw spliq mgyay ru mungi’ maras puniq. bsyaq ryax naki’ nha’ ’bu rgyax lga, ini’ balay kblaq. trang pkayal lhga’ mga, ktan nha’ qutux syax na puniq. cyux sa wagiq na ’bu’ rgyax. yasa pson nha’ para’ magal puniq. mbzinah mwah qu para’ lga, lmngyaq mutang na qsya’ ru mkilux iyal puniq. ini’ qnbaq ru mszyup zik qsya’ qehuy nya. wal si spyut qu ss’aring puniq la.

  kmal qu bzyok qnhyun mha. nway knan musa’ zik llyung kmut tlaqi. ana’ ga, mha ni wal saku’ mhuqil. swali qu uzyuk maku’. ini’ qbaq ’nanu’ ru mqzinah mslaq qmayah mamu. ani sgalu ru klhangi uzi. smwal qu tayal lru. wayal mtklokah balay metaq tlaqi qu bzyok hnhyun. ini’ kbsyaq lga, wal mbasaw kwara’ qsya’ ru ana’ qutux buq ini’ thay.

  balay nya ga, mngungu’ ungat puniq qu tayal. misu lga, mngungu’ ungat qsya’ lozi. yasa pson nha’ pzit mhngaw qsya’. kmal qu pzit mha. swali sami musa’ m’atuk trakis mamu. helaw balay smwal qu tayal. ini’ kzinga’ lga, maras qsya’ qu ppzit la.

  yasa si tehuk soni’ ga, ini’ sayu’ pzit matuk trakis ru smlaq qmayah bzyok qnhyun qu tayal. baha hmswa’ hga’ qu piyang balay wal lokah kmraw tayal. para’ hiya’ ga, wal nya’ yutan qu puniq. nanu’ tayal hiya’ lga, magal sazing qara’ qhuniq. krangi’ nha’ qehuy para’ skugus tpuniq. pincbaq bnkis ta’ qutux ke’ mha, “ ’laqi’ ta’ na cinbwanan kwara’. iyat ta’ nbah tbuci’ maki’ babaw rhzyal. msgsuw ru mkrraw ta’ mqyanux. wal mspyut k’ongat qutux qnxan ga, hinriqan na’qozyat ta’ nanak….”

    古早以前有一隻大鰻魚在河裡嬉戲不經意地將河邊大石震落堵住各處河口，造成堰塞湖淹滿了大地，族人驚慌地跑往山上，他們一直向上竄逃到各高山頂峰。

慌亂之中忘了帶火，日子一久便覺得不方便，正商議時，瞧見另一更高山頂上有火光，就請山羌去拿火來。歸途時，游在混濁的水中的山羌受不了火的熱，一不留神，羌角沈進水裡，導致火種熄滅了。

    山豬自告奮勇要到水裡殺鰻魚，但要求人們答應，若牠不幸身亡，要照顧牠那些不懂事的小豬，即使在農地裡奔跑攪亂農田也要饒恕牠們..。人們答應後，山豬便奮勇殺鰻魚，沒多久，堰塞湖退得一滴也不剩。

    原來為無火而苦腦的人又擔心沒有水，於是請麻雀去汲水來，麻雀要求人們原諒牠們啄粟米之事…人們爽快答應。一群麻雀便很快的汲水來。

    直到現在，人們也不責備吃粟米的麻雀或在農地撒野的山豬，因為牠們曾幫過大忙。而山羌丟了火，所以有人取類似羌角的兩根木棒摩擦就產生了火。祖先勸勉我們的一段話說：「我們都是大自然的子民，沒有人可孤獨的立於土地上，我們相依相存的生活。每個生命的消逝，都是你我的損失…。」

    古早以前有一隻鰻魚在大河嬉戲不意將河邊大石震落堵住各處河口，造成大洪水淹漫大地，族人驚慌地跑往山上，他們一直向上竄逃到各高山頂峰。

    慌亂之中忘了帶火，日子一久便覺得不方便，正商議時，瞧見另一更高山頂上有火光，就請山羌去拿火來。歸途時，游在濁水中的山羌受不了火的熱，一不留神，羌角沈進水裡，導致火種熄滅了。

    山豬自告奮勇到水裡殺鰻，但要人們答應若牠不幸身亡，要照顧牠那些不懂世事的小豬，即使在農地裡奔跑也要饒恕牠們。人們答應後，山豬便奮勇殺鰻，沒多久，洪水退得一滴也不剩。

    原來為無火而苦腦的人又擔心沒有水，於是請麻雀去汲水來，麻雀要求人們原諒牠們啄粟米之事，人們爽快答應，一群麻雀便很快的汲水來。

    直到現在，人們也不責備吃粟米的麻雀或在農地撒野的山豬，因為牠們曾幫過大忙。而山羌丟了火，所以有人取類似羌角的兩根木棒摩擦就產生了火。祖先勸勉我們的一段話說：「我們都是大自然的子民，決沒有人可孤獨的立於土地上，我們相依相存的生活。每個生命的消逝，都是你我的損失…。」